15 Maw 2024
Mae heddluoedd a Chomisiynwyr Heddlu a Throsedd (CHTh) wedi comisiynu’r elusen annibynnol Taclo’r Taclau (Crimestoppers) i redeg gwasanaeth i’r cyhoedd adrodd yn ddienw neu’n gyfrinachol am lygredd a chamdriniaeth ddifrifol gan swyddogion heddlu, staff a gwirfoddolwyr.
Bydd y gwasanaeth newydd yn cryfhau gallu heddluoedd i gymryd camau yn erbyn y rhai nad ydynt yn ffit i wasanaethu, ymrwymiad a wnaed gan bob pennaeth heddlu a Chomisiynydd yr Heddlu a Throsedd i gryfhau safonau a diwylliant yr heddlu. Mae’r lansiad yn dilyn blwyddyn o gydweithio rhwng heddluoedd, Comisiynwyr yr Heddlu a Throseddu a Crimestoppers i sicrhau bod y gwasanaeth ar gael i bob cymuned ar draws y DU.
Mae Gwasanaeth Adrodd Gwrth-lygredd a Cham-drin yr Heddlu yn ymdrin ag adroddiadau sy’n ymwneud â swyddogion, staff a gwirfoddolwyr sydd:
- Darparu gwybodaeth neu ddylanwad yn gyfnewid am arian neu ffafrau.
- Defnyddio eu safle plismona er budd bersonol - boed yn ariannol neu fel arall.
- Croesi ffiniau proffesiynol neu gam-drin eu sefyllfa at ddibenion rhywiol.
- Cam-drin neu reoli eu partner, neu'r rhai y mae ganddynt berthynas â nhw.
- Ymgymryd ag ymddygiad hiliol, homoffobig, misogynistaidd neu anabl, ar ddyletswydd neu oddi ar ddyletswydd, yn bersonol neu ar-lein.
Bydd Crimestoppers yn derbyn galwadau gan y cyhoedd am unigolion a gyflogir gan unrhyw heddlu yn y DU, p’un a yw’r wybodaeth yn ymwneud â nhw tra ar neu oddi ar ddyletswydd, ar-lein neu wyneb yn wyneb. Gellir cyflwyno adroddiadau ar-lein ac mae galwadau ffôn am ddim.
Pan fydd pobl yn cysylltu â'r gwasanaeth, gallant ddewis aros 100% yn ddienw, neu gallant ddewis gadael eu manylion os ydynt yn fodlon i dîm ymchwilio'r heddlu gysylltu â nhw'n uniongyrchol.
Bydd gwybodaeth a dderbynnir gan Crimestoppers yn cael ei throsglwyddo i uned arbenigol yr heddlu perthnasol, fel Safonau Proffesiynol neuuned Gwrth-lygredd, i’w hasesu. Efallai y caiff ei drosglwyddo i dditectifs arbenigol i ddechrau ymchwiliad, cymryd camau i ddiogelu rhywun sydd mewn perygl, neu gofnodi’r wybodaeth i lywio ymchwiliadau yn y dyfodol.
Mae’r gwasanaeth yn eistedd ochr yn ochr â gweithdrefn gwyno bresennol pob heddlu ac mae wedi’i sefydlu i gymryd adroddiadau o lygredd a cham-drin difrifol a gyflawnwyd gan swyddogion heddlu sy’n gwasanaethu a staff a wneir gan y cyhoedd yn unig.
Dywedodd Comisiynydd Heddlu a Throseddu Dyfed-Powys, Dafydd Llywelyn; “Mae’r dull adrodd dienw newydd hwn a ddarperir gan Crimestoppers yn arf ychwanegol sy’n cefnogi ein nod i ddiogelu hygrededd heddluoedd.
“Gyda bron i 3,000 o adroddiadau eisoes wedi dod i law ers ei sefydlu gan Heddlu’r Met ym mis Tachwedd 2022, mae’n amlwg bod y cyhoedd yn barod i ymgysylltu ag ef.
“Yn sgil sgandalau diweddar, gan gynnwys digwyddiadau sy’n peri cryn bryder, megis llofruddiaethau trasig Sarah Everard, Bibaa Henry, a Nicole Smallman, mae’n hollbwysig ein bod yn cymryd camau pendant i fynd i’r afael ag unrhyw dor-ymddiriedaeth neu gamddefnyddio pŵer o fewn ein rhengoedd.
“Rydym wedi ymrwymo i gynnal y safonau uchaf o onestrwydd, ac rydym am i’n cymunedau ymddiried ein bod yn mynd i’r afael ag unrhyw achosion o gamymddwyn ac y gall ein swyddogion ddibynnu ar systemau cadarn i fynd i’r afael â chamymddygiad.”
Dywedodd y Prif Gwnstabl Gavin Stephens, Cadeirydd Cyngor Cenedlaethol Penaethiaid yr Heddlu: “Bydd y gwasanaeth adrodd hwn yn ein galluogi i weithredu drwy roi llwybr newydd, dienw a chyfrinachol i’r cyhoedd riportio llygredd, troseddoldeb, neu ymddygiad difrïol o fewn plismona.
“Nid ydym yn diystyru’r effaith y mae digwyddiadau diweddar wedi’i chael ar ymddiriedaeth a hyder mewn plismona, gan gynnwys canfyddiadau echrydus adroddiad Angiolini.
“Rydym wedi gwneud cynnydd o ran cryfhau gweithdrefnau sy’n ymwneud â chamymddwyn a fetio, ac mae heddluoedd yn cymryd agwedd ragweithiol at ganfod a chael gwared ar ddrwgweithredu. Fodd bynnag, gwyddom fod mwy i'w wneud bob amser i sicrhau ein bod yn cyrraedd y safonau uchel y mae'r cyhoedd yn eu disgwyl a'u haeddiant.
“Mae’r mwyafrif helaeth o swyddogion a staff yr heddlu yn gweithredu’n broffesiynol ac yn onest wrth gyflawni eu dyletswyddau i amddiffyn y cyhoedd. Rhaid inni gymryd camau llym i gael gwared ar blismona’r rhai sy’n gyfrifol am ddrwgweithredu, yn awr ac yn y dyfodol.
“Eleni, fe wnaethom wirio ein gweithlu cyfan am honiadau neu bryderon anhysbys a byddwn yn dechrau sgrinio hirdymor i sicrhau nad oes lle i swyddogion a staff llwgr neu ddifrïol guddio yn ein lluoedd.”
Dywedodd Mark Hallas, Prif Weithredwr yr elusen annibynnol Crimestoppers: “Rydym i gyd yn rhannu’r un nod o fod eisiau gweld swyddogion a staff heddlu peryglus a difrïol yn cael eu gwreiddio allan. Mae’r cyhoedd yn haeddu amgylchedd plismona diogel a thryloyw y gallant ymddiried ynddo.
“Yn hollbwysig, mae lansio’r gwasanaeth hwn yn rhoi opsiwn i bobl wneud yr adroddiad cychwynnol hwnnw drwy ein helusen annibynnol ac nid yn uniongyrchol i’r heddlu. Bydd gan y rhai â honiadau difrifol sydd wedi aros yn dawel o’r blaen fwy o hyder i ddod ymlaen.”
Dywedodd y Gweinidog Plismona Chris Philp: “Mae hyder y cyhoedd yn ein heddlu wedi’i niweidio’n ddifrifol. Ni ellir gadael carreg heb ei throi yn ein hymdrechion i lanhau’r gweithlu a’r diwylliant, ac ailadeiladu ymddiriedaeth.
“Bydd y llinell gymorth ddienw hon yn rhoi’r hyder i bobl herio ymddygiad swyddogion sy’n disgyn islaw’r safonau uchel y mae’r cyhoedd yn eu haeddu.
“Mae hyn ochr yn ochr ag ystod eang o gamau parhaus sy’n cael eu cymryd i gael gwared ar swyddogion nad ydynt yn ffit i wasanaethu a thynhau prosesau fetio i sicrhau bod y bobl gywir yn y maes plismona.”
DIWEDD
Gwybodaeth pellach:
